Z MACIUSIEM DO EKOLANDII

PROGRAM OBCHODÓW DNIA ZIEMI DLA DZIECI W MŁODSZYM WIEKU SZKOLNYM

opracowała: Lidia Pozorska

    Niniejsze opracowanie zawiera scenariusz obchodów Dnia Ziemi, dla klas I-III w Szkole Podstawowej Nr 1 im. Janusza Korczaka w Czersku, której od kilku lat patronuje autor Króla Maciusia Pierwszego. W pracy wychowawczo - dydaktycznej można zatem wykorzystać korczakowską myśl pedagogiczną: przenieść Króla Maciusia w czasy nam współczesne, dostosować królewskie poglądy i poczynania do aktualnych problemów i wydarzeń w Polsce i na świecie.
    Kwiecień i przypadający w tym miesiącu Dzień Ziemi, to doskonała okazja, by przybliżyć 7-10 - letnim dzieciom pojęcia z zakresu ekologii, zwrócić uwagę na otaczające środowisko, ukierunkować dziecięcą ciekawość i wyobraźnię, zachęcić do obserwacji i odkrywczych wypraw.
    Aby pomóc dzieciom przyjmować w życiu codziennym postawę przyjazną dla środowiska, należy najpierw wyzwolić odpowiednie nastawienie emocjonalne. Chęć działania, motywacja, siła tworzenia mogą być zainicjowane podczas zabawy w "Ćwierćlandii " poprzez kształtowanie poczucia odrębności, ale również scalania grupy losowo zebranych dzieci, kształtowanie poczucia estetyki, podglądanie innych i mobilizującą pracę w swojej grupie, odrobinę rywalizacji i ćwiczenia spostrzegawczości.
    Silne przeżywanie absurdalnego podziału na cztery kolorystycznie różniące się kraje ( z wszystkimi towarzyszącymi mu uczuciami ) tracą wówczas na znaczeniu, gdy okazuje się, że potrzeba kontaktu i otwartości wobec innych dzieci łamie sztuczne wyznaczone granice. Towarzyszący w zabawie Król Maciuś - Ekolog dyskretnie przypomina o wartościach nadrzędnych, o uwzględnieniu w rzeczywistości "tu i teraz" również elementów ponadczasowych.
    Postać Maciusia - Ekologa pozwala w ciągu następnych dni szukać dobrych i rozsądnych rozwiązań w urządzaniu "Ekolandii", zdobywaniu szeregu wiadomości i umiejętności praktycznych, informowaniu i przypominaniu innym ludziom, że "Ziemia to nasz wspólny dom".

DZIEŃ PIERWSZY

Spotkanie wszystkich dzieci dwa dni przed imprezą.

1. POGADANKA WSTĘPNA

    "Dzień Ziemi, to święto planety obchodzone od 1970 roku pod hasłem uczynienia naszego świata lepszym miejscem do życia. Obchodzimy je 22 kwietnia.
    Ziemia jest jedynym, znanym miejscem we Wszechświecie, w którym mogą istnieć żywe organizmy - ROŚLINY, ZWIERZĘTA, I LUDZIE. Ziemia daje nam POWIETRZE, ŻYWNOŚĆ, WODĘ I SCHRONIENIE. Ziemia jest naszym domem. Naszym obowiązkiem jest dbać o nią. Musimy znać wszystkie zagrożenia i podjąć działania, które uratują Ziemię.
    Wszystko co robimy dla Ziemi, liczy się - każda butelka, która trafia do punktu skupu, lub właściwego pojemnika, każde posadzone drzewko, każdy nie zerwany kwiat, każdy nakarmiony ptak ".

2. LOSOWANIE KOLORÓW.

    Należy wcześniej przygotować odpowiednią ilość wstążeczek w czterech kolorach (czerwonym, żółtym, zielonym i niebieskim) tak, aby w każdej grupie kolorystycznej była taka sama ilość dzieci. Wstążeczka z własnoręcznie napisanym imieniem dziecka będzie "biletem wstępu" na imprezę.

3. ZASADY ZABAWY.

    Prowadzący spotkanie prezentuje dzieciom fabułę zabawy. Przekazuje też informację o niezbędnych przygotowaniach: "Kochane Dzieci. Król Maciuś Pierwszy przebywa obecnie w Ekolandii. Droga do Ekolandii wiedzie przez Ćwierćlandię, krainę w której istnieją tylko cztery kolory: czerwony, żółty, zielony i niebieski.
    W dniu Święta Ziemi, Król Maciuś zaprasza wszystkie zebrane tutaj dzieci do Ćwierćlandii. Król prosi, aby dzieci przybywające do Ćwierćlandii ubrały się wyjątkowo:     Przy wejściu do Ćwierćlandii trzeba będzie okazać "bilet wstępu" ( wstążeczkę z własnoręcznie napisanym imieniem ) oraz uśmiechniętą buzię.

DZIEŃ DRUGI

PRZYGOTOWANIE I ZGROMADZENIE MATERIAŁÓW POMOCNICZYCH:

bibuła, drobiazgi w czterech kolorach, sznurek, spinacze, pinezki, szpilki tasiemki w czterech kolorach, nożyczki, taśma samoprzylepna, nóż, pudło, cukierki ( kolorowe ), magnetofon, mikrofon, efekty świetlne, ławeczki, stoliki, krzesła, flamastry, arkusze papieru, szminki do malowania twarzy.

PRZYGOTOWANIE SALI:

DZIEŃ TRZECI

DZIEŃ IMPREZY, CZYLI ŚWIĘTO ZIEMI W ĆWIERĆLANDII

I. WEJŚCIE

  1. korytarz: pisanie na przygotowanych wcześniej przez prowadzącego kwiatkach, listkach, słonecznikach i chmurkach swojego imienia i zawieszanie w wyznaczonym miejscu (sznurku, tablicy, drzewku itp.).
  2. drzwi do sali głównej: powitanie stojącego w drzwiach: ćwierkaniem, szczekaniem, miauczeniem itp., zawieszenie wstążeczki ze swoim imieniem na drzwiach; zajęcie miejsca w odpowiednim kącie sali ( zgodnie z kolorem swojego ubrania ).

II. ZGROMADZENIE SIĘ W SWOICH KĄTACH

  1. Ćwiczenia integracyjne - uścisnąć jak najwięcej rąk dzieci swojej grupie kolorystycznej (muzyka około 2 minut).
  2. Powitanie - każdy głośno krzyczy swoje imię.
  3. Wprowadzenie do zabawy:
    "Kraina, w której teraz przebywacie to Ćwierćlandia. Składa się ona z czterech państw: czerwonego, niebieskiego, żółtego i zielonego. W każdym państwie Ćwierćlandii wszyscy dbają o rośliny, zwierzęta wodę i powietrze.
W związku z tym, że w Ćwierćlandii zwraca się szczególną uwagę na ochronę naturalnego środowiska, często słyszy się o tej krainie, że jest to kraina ekologiczna.
    Aby poczuć się w swoim państwie, tak jak " u siebie ", musimy stworzyć odpowiednie warunki do życia. Musimy zadbać w swoim kraju o rośliny, zwierzęta, o powietrze i wodę, a także o ludzi. Trzeba też dokładnie określić granice swojego państwa ".

III. URZĄDZANIE SWOJEJ KRAINY ( przy spokojnej muzyce )

    Uczestnicy zabawy " urządzają " swoje państwo według ogólnych wskazówek prowadzącego. Szczegółowe elementy dzieci tworzą w oparciu o własne pomysły. Mogą zatem powstać w poszczególnych krainach: zbiorniki czystego powietrza ( z baloników ), jezioro, a w nim rybki, ogrody, lasy, domy, ulice. Następuje też uzupełnienie stroju uczestników, pomalowanie twarzy.

IV. CZYTANIE PIERWSZEJ CZĘŚCI OPOWIADANIA (czyta prowadzący)

BAJKA O ĆWIERĆLANDII (część pierwsza)
    "ĆWIERĆLANDIA składa się z czterech krajów. W pierwszym kraju wszystko jest zielone: domy, ulice, samochody, telefony, dorośli, a także dzieci. W drugim kraju wszystko jest czerwone: drzewa, wanny, lizaki, dorośli, a także dzieci. W trzecim kraju wszystko jest żółte: miotły, szpitale, kwiaty, rusztowania na budowie, dorośli, a także dzieci. W czwartym kraju wszystko jest niebieskie: lampy na skrzyżowaniach, meble, mosty, szczoteczki do zębów, rowery, dorośli, a także dzieci.
    W dniu narodzin dzieci są kolorowe. Tak jest w całej Ćwierćlandii. Lecz dorośli patrzą na nie swoimi zielonymi, czerwonymi, żółtymi, bądź niebieskimi oczami, głaszcząc je przy tym swoimi zielonymi, czerwonymi, żółtymi bądź niebieskimi rękami dotąd, aż te stają się jednokolorowe.
    W kraju czerwonym dzieci chodzą do czerwonej szkoły. Uczą się w niej, że najpiękniejszy jest kolor - czerwony ! Uczą się też tańczyć " TRUSKAWKOWE TANGO " ( muzyka i taniec dzieci "czerwonych" ).
    W kraju niebieskim , dzieci w niebieskich szkołach wołają: niebieski! niebieski! niebieski! tańcząc przy tym "ŚLIWKOWEGO WALCA" (muzyka i taniec dzieci " niebieskich").
    W kraju żółtym i żółtych szkołach dzieci krzyczą: żółty! żółty! żółty! i tańczą "CYTRYNOWEGO BLUESA" (muzyka i taniec dzieci "żółtych").
    W zielonych szkołach w zielonym kraju, od rana słychać: zielony! zielony! zielony!, a dzieci tańczą "OGÓRKOWĄ SAMBĘ" (muzyka i taniec dzieci "zielonych").
    Wieczorem dzieci siadają na skraju ogrodu i marzą. Oczywiście marzenia mają kolor czerwony, zielony, żółty i zielony.
Dzieci wzdychają: POMIDORY - czerwone, żółte, niebieskie, zielone,(uczestnicy zabawy powtarzają za prowadzącym) CYTRYNY - ..., ..., ..., ..., JAGODY ..., ..., ..., ..., JABŁKA ..., ..., ..., ..., BANANY ..., ..., ..., ..., NIEZAPOMINAJKI ..., ..., ..., ..., RÓŻE ..., ..., ..., ..., ŻONKILE ..., ..., ..., ..., GROSZEK ..., ..., ..., ..., WIŚNIE ..., ..., ..., ..., ..., MIĘTA ..., ..., ..., ..., WINOGRONA ..., ..., ..., ..., KAKTUSY ..., ..., ...,     W ĆWIERĆLANDII wszystkie dzieci i wszyscy dorośli szczególnie dbają o naturalne środowisko. Zamierzają starać się o przyłączenie Ćwierćlandii do EKOLANDII. Zaproszono więc KRÓLA MACIUSIA PIERWSZEGO - EKOLOGA".

V. REDAGOWANIE ZAPROSZENIA

DLA KRÓLA MACIUSIA PIERWSZEGO - EKOLOGA

    Dzieci w każdym kraju redagują zaproszenie według własnych pomysłów. Mogą to być listki, kwiaty, różne formy przestrzenne. Tekst zaproszenia może zawierać prezentację kraju np.: rysunki ogrodów, lub plakat - protest.
    Po wykonaniu zaproszenia, każda grupa prezentuje je pozostałym krajom. Posłowie z każdego kraju zanoszą zaproszenie w wyznaczone miejsce np.: do dyrektora szkoły.

VI. INFORMACJA TELEFONICZNA OD KRÓLA MACIUSIA

    Prowadzący inscenizuje rozmowę telefoniczną z Królem Maciusiem Pierwszym - Ekologiem. Przekazuje dzieciom, że wszystkie zaproszenia zostały przez Maciusia przyjęte, oraz że Maciuś chętnie odwiedzi Ćwierćlandię.

VII. ZADANIA DLA KRAJÓW

  1. Okrzyk i piosenka na powitanie Króla Maciusia - Ekologa.
  2. Uporządkowanie "Kodeksu Młodego Ekologa" (układanie z rozsypanki haseł o ochronie naturalnego środowiska).
  3. Planowanie jadłospisu dla Króla Maciusia - Ekologa.
  4. Przygotowanie potrawy dla Króla (lub narysowanie jej).
  5. Wykonanie specjalnego talerza na królewski stół (papierowy talerz lub tackę ozdobić elementami roślinnymi w kolorze swojego kraju).
     Podczas wykonywania zadań płynie muzyka. W celu zaktywizowania grupy (zintegrowania, rozluźnienia) można wprowadzić krótkie zadania ruchowe np.: uściśnij jak najwięcej rąk ( nóg, ramion itp.).

VIII. PREZENTACJA WYKONANYCH ZADAŃ

    Prowadzący prosi przedstawicieli z poszczególnych krajów, by zaprezentowali stan przygotowań na przyjazd Króla Maciusia - Ekologa.

IX. ODCZYTANIE II CZĘŚCI OPOWIADANIA

BAJKA O ĆWIERĆLANDII (część druga)

    "Gdy wszystkie kraje Ćwierćlandii były przygotowane na przybycie Króla Maciusia - Ekologa, zdarzyło się coś zdumiewającego. W miejscu, gdzie graniczą wszystkie kraje leżała koperta. Dzieci zielone, czerwone, żółte i niebieskie zaniepokoiły się. List! Od kogo? Do kogo adresowany? Dlaczego na kopercie są cztery znaczki: czerwony, zielony, żółty i niebieski?". (prowadzący prosi przedstawicieli poszczególnych krajów o otwarcie koperty i odczytanie listu).

Kochane Dzieci!

    Ja, Król Maciuś Pierwszy - Ekolog dziękuje Wam za zaproszenie do Ćwierćlandii. Słyszałem, że wszystkie dzieci w Waszych krajach dbają o przyrodę:     Zastanawiam się jednak, z którego zaproszenia najpierw skorzystać: zielonego, czerwonego, żółtego czy niebieskiego?
    Proponuję, abyście podeszły do miejsca, gdzie graniczą wszystkie kraje i przyjrzały się sobie. Niech zielone dziecko poda rękę dziecku żółtemu, czerwonemu i niebieskiemu. Niech niebieskie dziecko dotknie czoła dziecka czerwonego, żółtego i zielonego. Dziecko żółte niech da wstążkę dziecku niebieskiemu, czerwonemu i zielonemu. Zlikwidujcie też granice. Wybierzcie się na wycieczkę do dawnego kraju niebieskiego, czerwonego, zielonego i żółtego. Odszukajcie koleżankę, która ma taki sam jak ty kolor włosów, oczu. Znajdź kolegę mającego taki sam numer buta.
    Odwiedzę Was, gdy pozbieram wszystkie śmieci wyrzucane przez ludzi do lasów, jezior i rzek. Muszę też podjąć działania w sprawie takich zagrożeń dla Ziemi jak: dziura ozonowa, kwaśne deszcze, smog, efekt cieplarniany, ginące środowiska, zatrute powietrze.
Przesyłam Wam serdeczne pozdrowienia i zaproszenie do EKOLANDII

podpisał:
Król Maciuś Pierwszy - EKOLOG

    "Dzieci uczyniły tak, jak proponował Król Maciuś. Podawały sobie ręce, dotykały ramion, obdarowywały się wstążkami. Powoli dzieci przestały być jednokolorowe. Na zielonych pojawiły się czerwone, niebieskie i żółte plamki, na niebieskich zielone, czerwone i żółte, na czerwonych i żółtych zaczęło dziać się to samo. A gdy już wszystkie dzieci miały na sobie wszystkie kolory Ćwierćlandii to ich myśli, marzenia, odczucia stały się kolorowe. Każde dziecko zaczęło rozumieć drugie. Nigdy wcześniej nie było tak radośnie! Razem tańczyły "Truskawkowe tango", "cytrynowego bluesa", "śliwkowego walca" i "ogórkową sambę".

X. MIESZANIE KOLORÓW - PUDŁO

  1. Do przygotowanego przez prowadzących pudła (z podwójnym dnem) wrzucamy różnokolorowe przedmioty.
  2. Dodajemy tym przedmiotom na drogę pewne przesłanie: pomyśleć sobie o czymś, o czym się nigdy jeszcze nie myślało.
  3. Zaklejenie pudła.
  4. Wybranie z każdego kraju jednej osoby (razem cztery osoby).
  5. Wymieszanie zawartości pudła przez podrzucanie lub przesuwanie go między tymi osobami.
  6. Otwarcie pudła - oczom zebranych ukazują się cukierki (ukryte za podwójnym dnem).
  7. Częstowanie cukierkami.

XI. WSPÓLNY TANIEC

XII. UTWORZENIE NOWEJ GRANICY ĆWIERĆLANDII

"Lina" (zabawa)
    Grupy tworzą krąg. Prowadzący rozwija i podaje bardzo ciężką, grubą linę (wyobrażoną) stojącej obok niego osobie i wszyscy kolejno ją sobie przekazują. Kiedy koniec liny dojdzie z powrotem do prowadzącego, kładziemy linę na podłodze przed sobą i przeskakujemy przez nią do środka koła

XIII. TANIEC W JEDNYM KOLE

XIV. ODLOT Z IMPREZY samolot (taniec)

DZIEŃ CZWARTY

PRZYJĘCIE DO EKOLANDII

Na tablicy ogłoszeń pojawia się odezwa:

KRÓL MACIUŚ PIERWSZY - EKOLOG
DO WSZYSTKICH
RÓŻNOKOLOROWYCH DZIECI

    Podczas swojego pobytu w Ćwierćlandii wykazałyście się wiedzą ekologiczną. Rozumiecie, że człowiek nie może żyć bez naturalnego środowiska. Ludzie, rośliny i zwierzęta potrzebują powietrza, wody, pożywienia.
    Mogę was zatem poinformować, że Ćwierćlandia została przyjęta do EKOLANDII.
    Jako mieszkańcy Ekolandii otrzymujecie do wykonania zadania specjalne.

podpisał:
Król Maciuś Pierwszy-Ekolog

PROPZYCJE ZADAŃ DLA MIESZKAŃCÓW EKOLANDII

  1. Wykonajcie plakaty i transparenty o ochronie naturalnego środowiska.
    Umieśćcie je w widocznych miejscach w klasie i na korytarzu szkolnym.
  2. Załóżcie "Klub Przyjaciół Ziemi". Opracujcie ulotki o zagrożeniach dla Ziemi. Rozdajcie je znajomym, koleżankom, kolegom, rodzicom.
  3. Wyszukajcie miejsce w ogrodzie szkolnym i razem z nauczycielem posadźcie drzewko. Załóżcie dziennik obserwacji "Nasze drzewko".
  4. Obejrzyjcie film "Polskie zwierzęta i rośliny chronione".
    Wykonajcie albumy "Zwierzęta chronione" i "Rośliny chronione".
  5. Zorganizujcie wyprawę do rezerwatu przyrodniczego. Odwiedźcie strażników przyrody i pomóżcie im w pracy.
  6. Zbadajcie, skąd wasze miasto (wieś) czerpie wodę pitną i co się robi ze ściekami.
  7. Zbadajcie, co ludzie robią z odpadkami, jak sortują śmieci, gdzie znajdują się punkty skupu opakowań szklanych i makulatury.
  8. Zbadajcie, czy w najbliższej okolicy znajduje się nowoczesne wysypisko śmieci. Wykonajcie mapę "dzikich wysypisk".

LITERATURA

(wykorzystana przez L. Pozorską do opracowania scenariusza)

  1. Repińska R.: Rodzina, tradycja, obrzędowość w zajęciach świetlicowych. Zbiór scenariuszy i konspektów. Bydgoszcz 1994.
  2. Repińska R.: Zabawa jako metoda edukacyjna i wychowawcza. Program warsztatów metodycznych, Bydgoszcz 1998 (praca nie publikowana).
  3. Ruck - Pauquet G.: Bajka o Ćwierćlandzie. Tłum. z jęz. niem.Sieklucka J. (praca nie publikowana).
  4. Sieklucka J.: Ćwierćland. Scenariusz zabawy. Opracowanie na podstawie tekstu Thanhoffera M. i Knees Ch. "Das Viertellandfest". (praca nie publikowana).
  5. Soida D.: Bądź Mistrzem - Przyjacielem, czyli edukacjaekologiczna na wesoło. Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej. Kraków 1994.
  6. Soida D.: Jak z klocków edukację budować. Zasady i techniki edukacji ekologicznej. Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej. Kraków 1996.
  7. Soida D., Kotynia T.: Edukacja środowiskowa w terenie. Pomysły i pomoce. Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej. Kraków 1994.
  8. Sprawności zuchowe. Podstawowy zestaw sprawności zdobywanych zespołowo. Harcerskie Biuro Wydawnicze "Horyzonty" 1997.

<<powrót