Biuletyn Informacji publicznej  Stowarzyszenie Przyjaciół "Jedynki"Szkoła Promująca Zdrowie
   GłównaPocztaE–podręcznikiGoogle AppsOffice 365E-dziennikPlan lekcjiFilm o szkole
Czwartek, 28 marca 2024 r. Brak aktualizacji strony od 570 dni.    
Czersk i okolice
» Pokaż na mapie
» Dzieje Czerska
» Kalendarium
» Kościół w Czersku
» Cmentarz Honorowy
  - plan i lista
» Sztuka sakralna
  - kaplice
  - krzyże
 O naszym mieście i okolicach

KALENDARIUM DZIEJÓW CZERSKA DO 1945r.

Data Wydarzenie
1309 Czersk pod panowaniem krzyżackim. Podlega komturowi w Człuchowie. Istnieje już parafia.
1330 W nadaniu wsi Mokre Janowi przez komtura tucholskiego Ditricha von Lichtenhain pojawia się nazwa Czersk (Czirsk).Wieś rządzi się prawem polskim (pomorskim) i podlega komturowi w Tucholi.
1350-01-19 Konrad Vullekop komtur tucholski nadaje Pawłowi młyn i karczmę we wsi Czersk. W karczmie prowadził Paweł także sklep. Czynsz wynosi 2 grzywny monety pruskiej. (tekst dokumentu)
1365 Wzmianki o wsi Będzimirowice.
1382 Czynsz z 1 łana - 14 szkojców, korzec chełm. owsa, 2 kury. Czynsz płacono w święto Matki Boskiej Gromnicznej [2 II].
1382-02-24 Henryk von Bullendorf komtur tucholski przenosi wieś Czersk na prawo chełmińskie, sprzedając sołectwo niejakiemu Januszowi. Obszar Czerska - 51 łanów. Istnieją 33 łany mieszkańców, sołectwo [4 łany], kościół [ 5 łanów], karczma i młyn. (tekst dokumentu)
1398-08-25 Jan von Streiff, komtur tucholski nadaje Wojsławowi młyn w Czersku. Posiada on 4 morgi ziemi uprawnej, 6 morgów łąk oraz ogród i parcelę młyńską. (tekst dokumentu)
1400 W uprawie rolnej znajdują się 33 łany czynszowe i 4 sołeckie. Czersk płaci czynsz miodowy. Czynsz z 1 łana - 10 szkojców, 2 korce chełm. owsa, 2 kury. Karczmarz płacił rocznie 1 1/2 grzywny pruskiej i 1 1/2 pieprzu.
1438 Wzmianka o dwóch karczmach. Czynsz z 1 łana - 13 szkojców, 2 korce chełm. owsa, 2 kury. 12 łanów pustych.
1466-10-19 Czersk po powrocie do Polski należy do królewszczyzny tucholskiej w powiecie tucholskim województwa pomorskiego.
1545-10-11 W użytkowaniu 40 łanów, z których sołtys posiadał 4, pleban 5, a chłopi 22. Czynsz z Czerska wynosi 20 florenów. Z każdego łanu płacono 20 groszy czynszu. Dwie karczmy płaciły po 15 groszy. Dochód z młyna wynosił 3 floreny.
1565 Na wymienionych 30 włók osiadłych przypadało 10 gospodarstw gburskich po 3 łany każde, 3 włóki są puste. Dochód ze wsi wynosił 142 fl. 20 gr. Starosta bartny Jakub Glus miał pod swą mocą 24 bartników. Każdy oddawał pokowę miodu [241 l]
1570 Czersk ma 27 włók osiadłych. Podatki wsi - 19 fl.28 gr. Pracowało w Czersku 5 smolarzy, z których każdy płacił 1 złoty i 3 groszy rocznie oraz 2 cieśli.Trzech zagrodników płaciło 2 grosze rocznie.
1583 W skład parafii czerskiej wchodzą osady: Czersk, Mokre, Malachin, Lutom, Zapędowo, Rytel, Nieżórawa, Legbąd, Łąg, Złe Mięso, Prusy, Będzimirowice.
1584 Wizytacja kościelna biskupa Rozrażewskiego.
1584 Istnieje w Czersku drewniany kościół pod wezwaniem św.Marii Magdaleny. Obok kościoła znajduje się cmentarz. Przy kościele szkoła, w której uczył jeden nauczyciel.
1584 Obok nazwy Czersk pojawia się nazwa Czersk Mały.
1632 W Czersku znajdowały się 4 gospodarstwa gburskie o powierzchni 3 włók każde. Właścicielami ich byli Jędrzej Kościelny, Jan Wach, Adam Derda i Jan Jadamczyk. Połowa czerskich włók była pusta.
1648 Szlachcianka, pani Tokarska posiadała 9 włók w obrębie Czerska. Istnieją 4 karczmy.
1664 Wzmianki o czerskim folwarku położonym na południowy - zachód od Czerska.Było 2 gburów. Gbur płacił 3 złote i 10 groszy czynszu z włóki. Liczba zagrodników wzrosła do pięciu.
1664 Podział części zaborskiej Starostwa Tucholskiego na Ekonomię Czerską i Klucz Kossobudzki. Czersk jest królewszczyzną początkowom dzierżawioną przez Raczyńskich herbu Nałęcz.
1664 Barć Czerska obejmowała 10-12 borów. Płaciła daninę - 1 poków od boru.
1686 Do parafii Czersk należą: Czyrsk, Łąk, Mokre, Prusy, Bężmierowice, Malechin, Nieżurawa, Legban, Zapędowo, Rytel i pustki - Miniszy, Zimne Zdroje, Złe Mięso, Wieck, Zawada, Kurcze, Klocek, Twarożnica, Łosiny, Kongord, Ostrowy, Kłodnia, Sienica.
1688 Wizytacja kościelna.
1696 Jeden ołtarz w kościele.
1702 Dostaje się Ekonomia Czerska w posiadanie rodziny Klińskich na Nieżurawie.
1703 Zapiski proboszcza Czerska T.Gradzikowskiego na temat parafii.
1706 Wojna ze Szwedami.Ludność Czerska pouciekała do lasów.
1708 Oddanie Czerska w dzierżawę rodzinie Klińskich na 40 lat, a pózniej do 1752 r. prawem retencji.
1710 Wizytacja kościelna
1710 W Czersku 4 karczmy i 2 sołtysów, którzy urzędowali co 6 lat.
1711 W kościele 3 ołtarze.
1728 Wizytacja kościelna.
1741-05-16 Założenie bractwa św.Jana Nepomucena.Liczyło ono 10 członków.
1746 Wizytacja kościelna.Parafian - 1500, 2 rodziny żydowskie, lutrów około 50.
1746 Powstały pustkowia: Gardki, Brody, Ostrowite, Cis, Juńcza, Sluzka z tartakiem, Lubna, Stodoły, Kwieki, Brelus, Pruski Las, Przytarnia, Budziska, Pleniny, Klonownica, Klaskawa.
1758 Spłonął drewniany kościół.
1838 Ks. Chrapkiewicz pobudował nowy dom szpitalny.
1842 Rozebranie starego drewnianego kościoła.
1842 W szkole 1 nauczyciel.
1760 Budowa nowego kościoła ufundowanego przez rody szlacheckie Glińskich,Orszewskich i Łukowiczów.
1763 Dobra czerskie: Czersk z folwarkiem i młynem, wieś Łęg, pustkowia - Cis, Łubna, Tanietki, Budziska, Przyjazn, Złe Mięso, Klaskawa, Ostrowite, Kurcze, Twarożnica, Łosiny, Legbąd.
1763-06-24 Czersk i Łąg zostaje nadany na 40 lat prawem emfiteutycznym Franciszkowi Łukowiczowi herbu Junosza, sędziemu ziemskiemu tucholskiemu, posłowi pomorskiemu na sejm w 1768 r.
1764 Ukończenie kościoła. W kościele 4 ołtarze.Wystrój rokokowy.
1764 Król Stanisław August Poniatowski udziela Czerskowi przywilej na odbywanie czterech jarmarków rocznie.
1766 W Czersku sołtysami Jakub Sabiniarz i Mateusz Reszka.
1768 Barć Czerska największa na Zaborach
1769 Czersk własnością Józefa Łukowicza, syna F.Łukowicza.
1772 Wieś i folwark Czersk liczyły 186 mieszkańców.
1772-09-21 W wyniku I rozbioru Czersk włączony do monarchii pruskiej i podporządkowany Kamerze Wojennej i Domen. Jako "Ekonomia Czerska" był on wówczas dzierżawiony przez rodznę Łukowiczów. Miał on 44 łany, młyn wodny i karczmę.
1780 W kościele 7 ołtarzy.
1780 Do parafii Czersk należą: Czersk, Nieżórawa, Mokre, Lutom, Zapędowo, Malechin, Rytel, Legbont, Łęg, Prusy, Będzmierowice, Łubna, Zimnezdroje, Złemięso, Łosiny, Twarożnica, Ostrowy, Uboga, Zawada, Pleniny, Kurcze, Juńcza.
1780 Pustkowia: Siennica, Kłodnia, Kongort, Klaskawa, Przyjazn, Gothelf, Gartki, Ostrowite, Budziska, Klonówka, Bielawy, Kamionka, Kwieki, Cis, Jastrzębie, Mosna, Brod, Wątcze, Lasek.
1782 Parafian 800, lutrów 20, żydów 4.
1784-05-11 Król pruski nadaje Józefowi Łukowiczowi Czersk na własność. Mieszkało tam 137 rodzin. Łukowicz zapłacił 1784 talary.
1786 Wizytacja kościelna. W Czersku mieszka 377 katolików, 29 lutrów, żyda żadnego.
1801 Łukowicz zakłada Schoendorf.
1807-01-24 Zajęcie Czerska przez gen.Kosińskiego. Wygnanie Prusaków.
1809 Powstaje szkoła prywatna dla zamożnych dzieci.
1815 Powstaje szkoła ludowa. Organizator - Meyer.
1816 Czersk należy do obwodu rejencyjnego kwidzyńskiego Prus Zachodnich [Westpreussen].
1817 Jan Nepomucen Warcza-Dembiński kupuje Czersk za 72000 talarów od Łukowicza. W grudniu tego roku parceluje część ziemi i zawiera z 16 chłopami umowę na dziedziczną dzierżawę.
1820 Istnieje dom modlitwy Żydów.
1826 Zadłużone dobra czerskie przechodza w posiadanie berlińskiego Głównego Banku. [Hauptbank zum Ankauf polnischer Hypotheken u. Kapitalien].
1827 Zbudowano w Czersku odcinek drogi bitej Berlin - Królewiec i zajazd pocztowy z wielką stajnią. Przez Czersk przebiegało do 30 dyliżansów dziennie.
1828 Wzniesiono klasycyzującą plebanię po spaleniu zabudowań proboszczowskich.
1830 Ukończenie szosy Chojnice-Tczew.
1831 Czersk nabył radca sprawiedliwości Johann Friedrich August Koch ze Stendal.
1832 Przez Czersk przejeżdżają powstańcy listopadowi z Wincentym Polem.
1832 Dom szpitalny uległ zniszczeniu.
1843 W Czersku było 119 dymów i 1271 mieszkańców.
1843 Koch sprzedaje Czersk państwu za 97500 talarów.
1844 Pobyt króla Fryderyka Wilhelma IV w Czersku.
1844-08-22 Biskup chełmiński Sedlag wmurował kamień pod murowany kościół. Król pruski Wilhelm IV dał na to 1000 talarów.
1845 Utworzenie prywatnej szkoły ewangelickiej. Kierował nią Edward Gotlieb Weise.
1845 Utworzono Czerski Urząd Domen.Wkrótce uwłaszczono 83 gospodarstwa chłopskie [łącznie 7637 morgi, 263 morgi przypadły plebanowi]. Było we wsi też 20 chałupników.
1845-12-01 Poświecenie nowej świątyni. Kapituła chełmińska ofirowuje ołtarz główny Trojcy Św. z obrazem Hermana Hana.
1845-12-01 Ołtarz główny Trójcy Św. Hermana Hana przeniesiony z Pelplina do Czerska.
1846-1849 Powstał kompleks sztucznych łąk.
1848 Ukończenie budowy 27 m. wieży.
1848 Szkoła ewangelicka staje się szkołą publiczną.
1848 Liga Polska liczy w Czersku 200-300 członków.
1850-09-16 Konsekracja murowanego kościoła przez biskupa Anastazego Sedlaga. Parafia liczy - 3700 dusz.
1852 Zakończono prace uwłaszczeniowe.
1854-09-12 Umowa między ks. Lipskim a biskupem chełmińskim w celu założenia szpitala {przytułku} dla 5 osób.
1855-12-04 Powstało Towarzystwo Wstrzemięzliwości.
1857 Powstała gmina wyznania mojżeszowego.
1857 W szkole katolickiej 2 nauczycieli.
1858 W szkole katolickiej 3 nauczycieli.
1860 Zlikwidowano ostatnie ślady obciążeń feudalnych.
1861 W Czersku odprawiono msze za "5 poległych" i za "pomyślność ojczyzny".
1890 Utworzono polskieTowarzystwo Rolnicze [Kółko Rolnicze] przekształcone pózniej w Towarzystwo Ludowe.
1892 Powstaje Zwiazek Śpiewaczy przemianowany z czasem na chór "Harmonia". Chór działa do 1926 r.
1893 Zbudowano nowy przytułek na 4 osoby.
1862 Powstała szkoła łąkarska [Wiesenbauschule].
1863 Kaluba założył browar.
1864-03 Aresztowano w Czersku dwóch synów ziemiańskich i zrewidowano lokal Towarzystwa św. Wincentego.
1864-06-16 Prusacy aresztowali wikarego ks. Góralskiego.
1866 Epidemia cholery. Do tego roku grzebano zmarłych na cmentarzu przy kościele.
1866 W Czersku istnieje apteka.
1867 W Czersku mieszkało 2044 mieszkańców. Była jedna dwuklasowa szkoła z 2 nauczycielami i 240 dziećmi [4 - ewangelicy]
1868 Wzniesiono synagogę na koszt kupca Judy Jordana z Tucholi.
1870 W Czersku powstaje ekspedycja pocztowa.
1870-1890 Rozpoczęto budowę na wsiach wielu budynków szkolnych.
1871 W Czersku na 2088 osób było: mężczyzn-1000,kobiet-1088,Żydów-205,Katolików-1466,Ewangelików-417. Domów mieszkalnych-203. Rodzin-402. Osób samotnych-11.
1871 Żydów w Czersku ok. 10%.
1871-1910 Ewangelików w Czersku ok. 20%.
1873--08-15 Otwarto odcinek Kolei Wshodniej Chojnice - Tczew. Przez Czersk przejeżdżało 7 par pociągów osobowych, głównie kurierów.
1874 Czersk z okolicą wydzielono w odrębną gminę wiejską i połączono urząd sołtysa z urzędem wójta.
1875 A.Kruczyński zakłada firmę - hotel, skład towarów kolonialnych i innych, palarnia kawy. Pózniejszy właściciel - E.Jagalski.
1877 Założono Towarzystwo Kredytowe Polskie.[Bank Ludowy]. Od 1896 r. Bank Czersk G. m.b.H.
1881 W szkole katolickiej uczy 5 nauczycieli.
1881 Teatralny zespół amatorski wystawił sztukę Władyslawa Ludwika Anczyca "Łobzowianie".
1882 Zamknięto przędzalnię Ludkiego. Powstała ona w końcu lat siedemdziesiątych.
1884 Dr Bronisław Zieliński objął funkcję lekarza zakładowego w fabryce Grossa.
1885 Założono cech kowalsko-kołodziejski.
1885 W Czersku na 2767 osób było:mężczyzn - 1324, kobiet - 1443, Żydów - 229, Katolików -2001, Ewangelików - 537. Domów mieszkalnych - 257. Gospodarstw domowych - 515. Powierzchnia Czerska - 1800ha.
1885-1895 Liczba mieszkańców Czerska wzrosła o 48,5%..
1886 Poza młynem na Czernicy zbudowano koło wodne napędzajace tartak. Pózniej zbudowano też następne.
1886 Powstało Towarzystwo św.Wincentego.Liczyło 65 członków.
1887 Parafia liczy 7796 dusz.
1887-05-15 Zarejestrowano zakład Hermana Schuttego [tartak parowy i fabryka listew]. Zatrudniał on 25 robotników.
1888-01-12 Wiec w sprawie wyrugowania języka polskiego ze szkół.
1890 Parafia liczy 8168 dusz.
1894 W szkole katolickiej 6 nauczycieli. Uczy się 630 uczniów podzielonych na 9 oddziałów.
1895 Powstało Polsko-Katolickie Towarzystwo Ludowe. W 1907 należało do niego 659 osób.
1895 W Czersku na 4108 osób było: mężczyzn - 1988, kobiet - 2120, Żydów - 162, Katolików-3147, Ewangelików - 797, innych - 2. Domów mieszkalnych - 383. Rodzin -777. Samotnych - 48.
1895 W szkole katolickiej uczy 9 nauczycieli.
1895 Parafia liczy 8965 dusz.
1895 Pożar zakładu Schuttego.
1895-04-08 Rozpoczęto budowę nowej szkoły katolickiej z 6 izbami lekcyjnymi.
1896 Powstaje Towarzystwo Ludowe. Liczy 700 członków.
1897 Oddano do użytku budynek szkoły ewangelickiej [przy ulicy Kościuszki]. W 4 izbach 300 dzieci uczy 4 nauczycieli.
1898 Założono cmentarz protestancki.
1898 Powstał dom opiekuńczy prowadzony przez sprowadzone z Wrocławia Elżbietanki [5]. Wynajęto mieszkanie w domu Banku Czerskiego przu ul. Schutta. Były też w Czersku ewangelickie siostry Diakoniski.
1898 Zakład Schuttego przekształcony w Towarzystwo Akcyjne "Przemysł Drzewny". Był to tartak parowy, zakład produkcji listew, fabryka mebli, stolarnia i wytwórnia wełny drzewnej.
1898-1902 Benno Schmied wydaje "Czersker Wochenblatt".
1899 W Fortbidungsschule [dokształcającej szkole zawodowej ] uczy się 120 uczniów.
1899 W szkole katolickiej 10 nauczycieli.
1900 Powstaje prywatne niepełne gimnazjum.
1900 Powstała ewangelicka gmina wyznaniowa.
1900 Parafia liczy 9012 dusz.
1900 W szkole katolickiej uczy się 800 uczniów.
1902 Powstaje fabryka papy i wyrobów cementowych oraz fabryka maszyn rolniczych i odlewnia żelaza "Victoria".
1902 Powstała spółka koszykarska Labor.
1903 W szkole katolickiej uczy 11 nauczycieli.
1904 W Czersku został założony oddział związku zawodowego metalowców.
1904 W szkole katolickiej pracuje12 nauczycieli i uczy się 1000uczniów.
1904-10-07 Strajk w zakładach Schutta. Strajkowało 539 robotników.
1913-04-27 Konsekracja kościoła przez biskupa Jakuba Klundera.
1913-06-10 Strajk stolarzy.
1914 Zakłady drzewne w Czersku przerabiały około 50 tys.m drewna i zatrudniały ponad 1000 robotników. Istniały też - cegielnia,zakład wyrobów cementowych, papiernia, terpentyniarnia, fabryka maszyn rolniczych i zakłady spożywcze.
1926 W Czersku na 600 bezrobotnych zasiłki pobieralo 300.
1926 Poświęcono sztandar Towarzystwa Powstańców i Wojaków. Obecny był Haller.
1926-03 W Radzie Gminnej : Związek Ludowo-Narodowy - 10, NPR - 5, PSL Piast - 2, Wolne Związki - 2, mniejszość niemiecka - 1.
1926-04-30 Zezwolono gminie wiejskiej Czersk na przyjęcie ustroju według ordynacji miejskiej.
1905 W Czersku na 6087 osób było: mężczyzn - 2885, kobiet - 3202, Żydów - 84, Katolików -4227, Ewangelików - 1274, innych - 2. Domów mieszkalnych - 523. Rodzin - 1170. Samotnych - 52.
1905 Powstała filia "Straży".
1905 Parafia liczy 11338 dusz.
1905-04 Strajk w zakładach Schutta.
1906-10-2 Ukończono linlę kolejową do Laskowic.
1906-11-05 Wybuchł strajk szkolny. Uczestniczyło w nim 207 uczniów.
1906-1907 Zbudowano gazownie miejską.
1907 Zakończono budowę neogotyckiego zboru. Rozebrano go w 1961 r.
1907 Utworzono koło Zjednoczenia Zawodowego Polskiego.
1907 Strajk w fabryce maszyn rolniczych "Victoria".
1907-04-18 Koniec strajku szkolnego.
1908 Założenie przez "Rolnika" filii w Czersku i utworzenie Towarzystwa Przemysłowego.
1908 Powstał cech krawiecko-szewski.Od 1927-osobno.
1909 Rozebranie pierwszego murowanego kościoła.
1910 Parafia liczy 12120 dusz.
1910 Strajk robotników budowlanych.
1910 Początek budowy ceglanego kościoła.
1910 Szkoła liczy 13 nauczycieli i 1210 uczniów [w tym 584 chłopców i 626 dziewcząt].
1910 Oddano do użytku budynek sądu.
1910 Dokonano rozbiórki starego kościoła. Parafian było wówczas 12120.
1910 Utworzono gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół".
1910 W Czersku na 7098 osób było: mężczyzn - 3429, kobiet - 3669, Polaków - 4925, Niemców - 2101, Żydów - 73, innych - 2, Katolików - 5464, Ewangelików - 1445. Domów mieszkalnych - 557. Rodzin - 1325. Samotnych - 62. Powierzchnia Czerska - 2027 ha.
1910 Utworzenie sądu powiatowego {grodzkiego} w Czersku.
1910-11-10 Rozbudowa szkoły.
1911 H.Kachler uzupełnia ołtarz o rzeżbiony paludament z postaciami aniołów.
1912-07-14 Poświęcenie dzwonów.
1912-10-19 Podział szkoły katolickiej na męską i żeńską. Ponad 1200 uczniów.
1913 Powstało Stowarzyszenie Pomocników Handlowych.
1913 Do szkoły katolickiej uczęszczało około 1200dzieci, było w niej 17 klas lekcyjnych, 15 nauczycieli. Do szkoły ewangelickiej uczęszczało 300 dzieci i było 4 nauczycieli.
1913 Rektorem szkoły męskiej zostaje Jan Luks. Pracuje 8 nauczycieli w 11 izbach miszczących 619 chłopców.
1913-04-01 Otwarto szkołę żeńską kierowaną przez F.Kopala.
1914 Utworzono obóz jeniecki. Przewinęło się przez niego ok. 50000 Rosjan, Rumunów, Włochów, Anglików i Francuzów. Zmarło 5091.
1914 W szkole męskiej uczy się 633 chłopców.
1914 Zakłady Schutta przerabiają ok. 50 tys. m drewna i zatrudniają ponad 1000 robotników.
1914 W Czersku był dworzec kolejowym II kl., poczta II kl.[29 osób personelu], trzy hotele, królewska Kasa Leśnicza, Łąkarski Urząd Rentowy.
1916 W szkole męskiej uczy się 655 uczniów.
1916-04-06 Powstała Sodalicja Mariańska dla matek. Liczyła 1500 członkiń.
1918-12-30 Do Czerska przybywa oddział Grenzschutzu.
1919 Powstała Sodalicja Mariańska dla dziewic. Liczyła 800 członkiń.
1919 Powstało Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej. Liczyło 300 członków.
1919 Powstało Towarzystwo Kupców Samodzielnych.
1919 Wprowadzono na powrót język polski do szkoły.
1919 Zawiazano tajną Organizację Pomorza. Kierował Konstanty Kopicki.
1919 W Czersku i okolicy było 1500 bezrobotnych.
1919-01-06 Po bójce pod kościołem Polacy opanowali Czersk. Sytuację opanował oddział Grenzschutzu. Po strzelaninie Niemcy wzięli zakładników.
1919-06 Powstaje ochronka prowadzona przez siostrę Władysławę Bukowską.
1920-01-29 Do Czerska wkroczyły od strony Starogardu oddziały WP. Komisaryczną władzę wójta i sołtysa objął Józef Ostrowski, drogerzysta.
1921 Reaktywuje się Publiczna Dokształcająca Szkoła Zawodowa. Istnieje ona do 1939 r.
1921 Rozbudowano browar wykupiony od Niemców przez dr Zemke. W latach trzydziestych Browar Pomorski Czarnowskiego.
1921 W Czersku na 6700 osób było: mężczyzn - 3195, kobiet - 3505, Polaków - 6263, Niemców - 425, Żydów - 7, innych - 8.
1921 Gmina Czersk obejmowała gromady: Będzmierowice, Bielawy, Cis, Gotelp, Klaskawa, Kurcze,Łąg, Łubna, Malachin, Mokre,Twarożnica, Wieck. Obszar-192,85 km. Na km przypadały 44 osoby.
1921-03 Rada Gminna w Czersku składała się z 24 osób, łącznie z sołtysem i trzema ławnikami, którzy stanowili zarząd gminy.
1922 Dr Antoni Zemke zaczyna wydawać "Głos Ludu.
1922 Powstaje Szkoła Wydziałowa. Działa ona do 1933 r.
1922-02-01 Strajk powszechny związkowców.
1922-03 W Radzie Gminnej : NPR - 9, Związek Ludowo-Narodowy - 9, bezpartyjni - 6.
1922-10 Powstaje Towarzystwo Śpiewu "Lutnia". Liczy ono 50 członków.
1924 W Czersku uaktywnia się PSL Piast.
1924 Powstała Sodalicja Mariańska dla mężczyzn. Liczyła 612 członków.
1924-1925 Jan Karnowski Naczelnikiem Sądu w Czersku.
1925-03-28 Na posiedzeniu Rady Gminnej wystąpiono z wnioskiem o nadanie praw miejskich. Uchwalono, że herb miasta przedstawiać będzie koło młyńskie, rzeczkę i dwie sosny. Chorągiew miasta - barwy zieloną, białą i niebieską.
1926-06-25 Wojewoda pomorski mianował komisarycznym burmistrzem Czerska urzędnika Urzędu Wojewódzkiego - Mariana Mellera z Torunia.
1926-07-01 Czersk uzyskał prawa miejskie.
1927 Czersk stanowi siedzibę dekanatu czerskiego.
1927 Utworzono w Czersku Okręgowy Pomorski Inspektorat Straży Pożarnej.
1927-03-09 Paweł Trybull z Pucka zostaje wprowadzony na stanowisko burmistrza.
1928 Zarejestrowano spółkę łowiecką. Zarządzała ona rejonem łowieckim o obszarze 1976 ha. Należało do niej 310 członków.
1928-02-20 Otto Sabiniarz zaczyna wydawać trz razy w tygodniu "Echo Borów Tucholskich". Nakład - 900-1000 egzemplarzy.
1928-10-15 Uruchomiono linię kolejową Czersk - Bąk - Kościerzyna. Był to fragment kolei węglowej.
1928-10-15 Przejechał pierwszy pociąg na trasie Czersk-Bąk.
1928-1929 Wybudowano 16 km drogi z Czerska do Kosobud.
1929 Zelektryfikowano stację kolejową.
1929-1930 Kryzys gospodarczy. Zamknięto zakłady Schutta, fabrykę żelaza "Victoria" i tartak Hausena.
1930 Zarejestrowano 368 bezrobotnych.
1930 Zakłady "Herman Schutt" zatrudniały 400 robotników. Właścicielami byli bracia - Herman i Otto Gross. Skupiały one tartak, fabrykę mebli oraz fabrykę ram i listew.
1930 W Radzie Miejskiej Czerska: BBWR - 9, NPR - 6, ZZZ - 3, PSL Piast - 2, endecja - 2.
1930-09-17 Powstaje pierwsza drużyna harcerska - 56 Drużyna Pomorska im. T.Kościuszki.
1931 W Czersku było 620 abonentów telefonicznych i 120 radiowych.
1931 Zarejestrowano 595 bezrobotnych.
1931 W gminie Czersk mieszkało 9149 ludzi. Z rolnictwa utrzymywało się 61,8 % mieszkańców. Do Banku Ludowego należało 978 członków.
1931 Przestaje istnieć Fabryka Likierów.
1931 "Głos Ludu" przekształca się w "Głos Drobnych Rolników i Osadników" i z końcem roku przestaje się ukazywać.
1932 Zezwolenia na handel domokrążny otrzymało ponad 30 osób.
1932 Powstało Katolickie Stowarzyszenie Polek.
1932-08 Powstaje drużyna żeńska im.Emilii Plater.
1933 Czersk siedzibą gminy zbiorowej.
1933 W Czersku działają 2 szkoły 7-klasowe.
1934 Wysłano z Czerska za granicę 75 981 kg grzybów.
1934-12-05 W memoriale Rady Miejskiej Czerska stwierdzono, że bezrobotnym pozostaje jedynie droga kradzieży dla utrzymania się przy życiu.
1935 Wysłano z Czerska za granicę 157 228 kg grzybów.
1935 Ochronka otrzymuje nazwę Przedszkole Miejskie w Czersku.
1935 Browar zatrudniał 17 robotników.
1935 W Czersku były cechy : kowalski i kołodziejski [25], krawiecki [26], piekarski [10], rzeźnicki i wędliniarski [19], szewski [12], stolarski i bednarski [24].
1935 W Czersku działa koło Pomorskiego Zwiazku Oficerów Rezerwy i Zwiazek Strzelecki.
1935 Szkoła męska staje się szkołą koedukacyjną.
1936 W Czersku było 772 abonentów telefonicznych i 450 radiowych. Było 7 samochodów,2 autobusy i 7 motocykli oraz 4 stacje benzynowe.
1936-01-15 Paweł Trybull kończy pełnić urząd burmistrza.
1936-07-13 Alfons Prabucki obejmuje urząd burmistrza.
1937 W gminie Czersk mieszkało 8991 ludzi. W mieście 2,9% Niemców, na ws i -5,0 %., z czego 66,2% to gburzy.
1937 Powstał BON "Czersk" wchodzący w skład Pomorskiej Brygady Obrony Narodowej.
1938 Publiczna Szkoła Powszechna nr 1 w Czersku liczy 632 uczniów i 14 oddziałów.
1939-08-25 Utworzono GO "Czersk" z gen.Stanisławem Grzmot-Skotnickim na czele.
1939-09-02 Sztab GO "Czersk" opuścił miasto.
1939-09-03 Oddziały Wehrmachtu wkroczyły do miasta.
1939-09-04 Władzę w Czersku sprawowała komendatura wojskowa z Hermanem Grossem na czele.
1939-09-06 Internowano kilkudziesięciu mieszkańców Czerska.
1939-09-17 Policja Ochronna aresztowała Antoniego Joppka i Jana Pliszkę. Zostali zamordowani.
1939-10-26 Na terenie Czerska powstał Obwód Urzędowy Czersk-Miasto i Obwód Urzędowy Czersk-Wieś. Komisarzem Urzędowy Obwodu Czersk-Wieś był Leo Bartsch..
1939-11 Burmistrzem został Hermann Gross.
1939-11 Niemcy ogłaszją zapisy do szkoły niemickiej.
1939-11 Zmieniono nazwy 37 ulic Czerska.
1939-11-04 W lesie pod Gutowcem stracono 28 mieszkańców Czerska i okolic.
1940 W Czersku i okolicach było 121 członków NSDAP. Działały też S.A. I SS. Istniała ochronka i dwie szkoły ludowe [Volksschule].
1940 Przy pracach drogowych pracowali jeńcy angielscy.
1940-04 Bawił w Czersku gauleiter i namiestnik A.Forster.
1940-05 Wywózka 5 rodzin, 21 osób do GG.
1940-05-31 Biskup gdański Maria Splett odwiedza Czersk.
1940-07 Aresztowano katolickich księży za słuchanie spowiedzi w języku polskim.
1940-10 Dalsze wysiedlenia.
1940-11 Bawił w Czersku minister spraw wewnętrznych Rzeszy Wilhelm Frick.
1941 Zaczęły działać Hitlerjugend i BDM.
1941-01 Wysiedlono 5 rodzin, 16 osób
1941-04 Niemców - 10%.
1941-05 Wywiezienie przez partyzantów Klamana drukarni.
1941-09 Burmistrzem został Reuter.
1942 Powstała Szkoła Główna [Hauptschule].
1942 Wykolejenie dwóch pociągów na trasie Czersk-Starogard przez oddziały J.Szalewskiego i S .Miszkiera.
1942-04-25 Zaczęto używać zamiast Czersk nazwy Heiderode.
1943-03 Na 8567 mieszkańców 827 było Niemcami.Tylko 468 [5,5%] nie złożyło wniosku o przyjęcie na niemiecką listę narodową.
1944-03-13 W wieku 90 lat umiera dr Zieliński.
1944-10 Na 8921 mieszkańców - 1082 to Niemcy. Do III grupy należy 6721 osób, czyli 76,3%.
1945-02-21 Wyzwolenie Czerska.

Lata powojenne wymagają krytycznej redakcji z powodu braku obiektywnych źródeł. Uwagi dotyczące kalendarium proszę kierować do autora (na adres szkoły).

Opracowanie: Roman Bystryk SP nr 1 w Czersku

Podręczniki
Wykaz podręczników na nowy rok szkolny 2022/2023.
Oddziały zerowe
Klasy 1-8 (do kupienia)
Dla rodzica
UBEZPIECZENIE UCZNIÓW na rok szkolny 2021/2022
W D Ż
Menu
Komunikaty dyrektora
NAUKA w SP1
DLA RODZICÓW
DLA NAUCZYCIELI
PANEL INFORMACYJNY
DLA ÓSMOKLASISTY

Deklaracja dostępności

Menu obiadowe

Prawo szkolne
O szkole
Czersk i okolice
Stowarzyszenie

SU
ZHP
Pedagog i psycholog
Logopeda
Rzecznik Praw Ucznia
Rycerstwo

Zajęcia pozalekcyjne
Kategorie newsów
Terminarz 2021/2022
Sukcesy i uroczystości

Promocja Zdrowia
Ekologia
Sport
Żeglarstwo
Języki obce i regionalne
Biblioteka
Świetlica

Opracowania n-li
Plan lekcji

Najlepsi uczniowie
Gazetka szkolna
Rozrywka
Różne
Dla ucznia
Regulaminy
Konkursy 2020/2021

Zadania i ćwiczenia:
Zadania interaktywne

Przedmioty
Technika:
Technika (K.Mróz)

Historia:
Historia (M.Talewski)
Nasze Konkursy
Ogólnopolski Konkurs Grafiki Komputerowej "Bezpieczne Wakacje"

REGULAMIN
Wyniki poprzednich edycji konkursu:
rok 2022
rok 2021
rok 2020
rok 2019
rok 2018
rok 2017
rok 2016
rok 2015
rok 2014
rok 2013
rok 2012
rok 2011
rok 2010
rok 2009
rok 2008
rok 2007
rok 2006
80390739 Unikalnych Wizyt
Powered by PHP-Fusion © 2003-2024
Kazimierz Kosecki SP1 Czersk
Theme Designed by: Brimstone