|
|
 Środki audiowizualne |
Historia to dziedzina wiedzy posiadająca ogromny walor wychowawczy.
Już starożytni mówili, że historia jest nauczycielką życia.
W wyniku reformy systemu oświaty realizowanej w naszym kraju
od roku szkolnego 1999/2000, nauczanie historii w szkole podstawowej przybrało nieco inną postać. Dotychczasowe przedmioty nauczania: historia oraz wiedza o społeczeństwie, zastąpiono blokiem "Historia i społeczeństwo". Materiał omawiany wcześniej w klasach IV - VIII szkoły podstawowej, realizowany jest obecnie w klasach IV - VI. W klasie VI omawia się materiał historyczny i społeczny z XX wieku. Materiał ten sam w sobie jest trudny
i wymaga od nauczyciela szczególnego zaangażowania, aby przekazać
go uczniom szkoły podstawowej. w sposób jak najbardziej zrozumiały.
Nauczyciel ma do dyspozycji szereg środków i pomocy dydaktycznych. Sam decyduje, które i w jakim momencie wykorzysta. Ważny w tym miejscu jest odpowiedni wybór podręcznika. Na rynku księgarskim jest wiele propozycji podręcznikowych. Niektóre wydawnictwa zapraszają nauczycieli na spotkania czy szkolenia lub w inny sposób promują swoje podręczniki. Wybór jest często trudny i złożony na barki nauczycieli, ponieważ brak jest recenzji i omówień poszczególnych podręczników.
Również i ja stanąłem jakiś czas temu przed zadaniem wyboru podręcznika do historii i społeczeństwa. Po przeanalizowaniu dostępnej oferty razem z kolegą historykiem dokonaliśmy wyboru podręcznika kierując się jego treścią, treściami uzupełniającymi (ilustracje, teksty źródłowe), objętością
i formatem. Po roku pracy musieliśmy niestety z niego zrezygnować, gdyż nie został na czas wydany podręcznik do następnej klasy. Byliśmy zmuszeni
do zmiany podręcznika i wydawnictwa. Obecnie pracujemy z podręcznikiem Anny Wołosik "Opowiem Ci ciekawą historię" wydawnictwa Żak i jesteśmy zadowoleni.
Piszę tak dużo o wyborze podręcznika, ponieważ dostęp do dobrych podręczników przedmiotowych był jednym z celów wspomnianej reformy systemu oświaty.
Nauczyciel musi dokonać wyboru, czy uczeń ma korzystać
z bogato ilustrowanego podręcznika w dużym formacie, aby ilustracje były czytelne. Ale duży format i bogata treść to podręcznik ciężki
i trudno mieszczący się w tornistrze ucznia szkoły podstawowej.
Zupełnie nierealne okazały się zapowiedzi ministra edukacji, że uczeń będzie miał dwa komplety podręczników - jeden w szkole, drugi w domu.
Wraz z kolegą przyjęliśmy zasadę, że podręcznik ucznia będzie możliwie "odchudzony". Natomiast na zajęciach wykorzystujemy wszelkie możliwe podręczniki, albumy i inne materiały audio - video. Ich efektywne wykorzystanie umożliwiają nam zgromadzone nowoczesne środki audiowizualne, jak kolorowa kamera przemysłowa, rzutnik przeźroczy, magnetofon, stereofoniczne nagłośnienie, duży kolorowy telewizor, komputer. Aby tak duża ilość środków technicznych była możliwa do wykorzystania, muszą być one oczywiście zgromadzone w jednym miejscu. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się umieszczenie ich w gabinecie przedmiotowym.
Wspomniana kolorowa kamera przemysłowa umieszczona jest
na stojaku i podłączona do telewizora. Nauczyciel widzi obraz przed sobą, może go komentować, pokazywać pewne szczegóły. Uczniowie widzą wszystko
na ekranie telewizora. Kamera pozwala oglądać dokładnie obraz wielkości małego znaczka pocztowego oraz formatu A - 5. Nie trzeba już chodzić
po klasie z książką od ławki do ławki. Na lekcji można sprawnie zademonstrować uczniom wiele ilustracji. Źródłem ilustracji mogą być dowolne podręczniki szkolne, wydawnictwa albumowe, czasopisma, fotografie itp.
Jeszcze większe możliwości daje nauczycielowi komputer. Umożliwia on prezentację ilustracji statycznych oraz animacji, fragmentów filmów dokumentalnych i fabularnych. Odpowiednio przygotowane i zaprezentowane na lekcji, przekażą więcej informacji niż najlepsza ilustracja w najciekawszym podręczniku. Dzięki komputerowi można wysłuchać fragmentu muzyki, przemówienia polityka czy komentarza do animacji. Każdy fragment można powtarzać wielokrotnie. Uczniowie oglądają obraz komputerowy w kolorowym telewizorze. Lepszym rozwiązaniem byłby rzutnik do komputera, lecz wysoka cena uniemożliwia jego zakup i zastosowanie.
Wyposażenie gabinetu historycznego w stereofoniczny sprzęt nagłaśniający umożliwia wygodniejsze słuchanie tekstu mówionego i muzyki.
W nauczaniu historii i społeczeństwa w szkole podstawowej postanowiłem w większym stopniu skupić się na osiągnięciach człowieka
w kulturze i działalności technicznej, niż na jego działaniach destrukcyjnych.
W związku z tym na zajęciach często prezentuję wynalazki techniczne
w poszczególnych epokach oraz piękno muzyki i sztuki. Do tego celu niezbędny jest mi sprzęt audiowizualny zgromadzony w gabinecie historycznym.
O zaletach wykorzystania na lekcjach odtwarzacza video nie trzeba nikogo przekonywać. Można tylko zasugerować, że sprawne wykorzystanie kasety video na lekcji, umożliwia wcześniejsze przygotowanie odpowiedniego fragmentu. Warto też poświęcić trochę czasu na odpowiednie nagranie potrzebnych fragmentów filmu. To samo dotyczy także kaset magnetofonowych.
Jeżeli chodzi o możliwość dostępu do konkretnego fragmentu tekstu czy obrazu, komputer przewyższa wszystkie pozostałe środki audiowizualne.
W gabinecie historycznym umieściłem również wcale nie nowe urządzenie do odtwarzania dźwięku. Chodzi o gramofon na płyty winylowe.
Z reguły szkoły posiadają zbiory takich płyt.
Warto dokonać przeglądu i wybrać te, które są w odpowiednim stanie technicznym i zawierają treści przydatne w realizacji materiału szkolnego. Wydaje się, że "trzask starej płyty" już teraz jest dla wielu uczniów czymś nieznanym i historycznym.
Nie należy zapominać przy zafascynowaniu nowoczesnymi pomocami dydaktycznymi, o rzutniku przeźroczy. Wymaga on jednak ekranu i najczęściej zaciemnienia sali. Rolę ekranu może pełnić fragment ściany pomalowany
na biało. Jeżeli chodzi o zaciemnienie sali, to należy przygotować je w taki sposób, aby w czasie lekcji nie zajmowało dużo czasu. Zbyt zaciemniona sala uniemożliwia uczniom pisanie. Nie zawsze możliwe jest automatyczne sterowanie zasłonami w oknach. Jednak zasłanianie ręczne na lekcji musi przebiegać szybko i sprawnie.
Podsumowując należy stwierdzić, że przygotowanie i sprawne wykorzystanie nowoczesnych środków technicznych na lekcjach szkolnych wymaga od nauczyciela dużego zaangażowania i wytrwałości. Z racji wysokiej ceny sprzętu jego zakup i instalację należy rozłożyć w czasie. Innym problemem jest umiejętne wykorzystanie go na zajęciach z uczniami. Jednak moim zdaniem atrakcyjność zajęć z wykorzystaniem omawianych środków technicznych całkowicie wynagradza włożony trud.
Mirosław Talewski - SP1 Czersk
|
|
|
| Podręczniki | |
|
| Dla rodzica | |
|
| Nasze Konkursy | |
|
|
