WIEK XVII. CZAS KUPCÓW I ŻOŁNIERZY.
XXXVIII
Temat: „Państwo to ja”. Dwór Ludwika XIV we Francji.
s. 124 – 126
1. Ludwik XIV – „król Słońce” był władcą absolutnym. Miał nieograniczoną władzę i przed nikim nie odpowiadał za swoje postępowanie.
2. Wszyscy Francuzi byli jego poddanymi.
3. Król z dworem prowadził próżniacze życie w luksusie na kaszt państwa i społeczeństwa.
4. W Wersalu pod Paryżem Ludwik polecił wznieść wspaniały pałac z ogrodami. Wersal to dziesiątki wspaniałych sal i … ani jednej toalety.
XXXIX
Temat: Jak gospodarowano
w XVII w.? Holenderscy rzemieślnicy i uczeni.
s. 101 – 104
Wiek XVII to lata 1601 - 1700
1. Holandia w XVII w. była zasobnym krajem. Działały tam manufaktury
(manus – z łać. – ręka)
Manufaktura - zakład wytwórczy, gdzie pracuje się ręcznie, przy pomocy narzędzi, ale praca jest podzielona na proste czynności.
2. W manufakturach wyrabiano:
ceramikę, piwo, materiały przędzalnicze, meble, szlifowano diamenty, drukowano książki.
3. Giełda to miejsce ustalania cen towarów i dokonywania transakcji handlowych.
4. Powstały też towarzystwa ubezpieczeniowe chroniące towary lub transakcje handlowe.
5. Holendrzy polowali na wieloryby.
Co wyrabiano z ciała wieloryba?
podręcznik s. 102
6. Holendrzy sumiennie pracowali i chętnie odpoczywali:
- dbali o dom i obejście,
- jeździli na łyżwach,
- spożywali posiłki na dworze,
- muzykowali,
- gry towarzyskie,
- czytali książki,
- zbierali obrazy.
7. Antoni van Leeuwenhoek [lewenhuk] wynalazł mikroskop.
Mikroskop stosujemy w medycynie, nauce i w szkole.
XL
Temat: Co zawdzięczamy wielorybom – lekcja interdyscyplinarna.
s. 102
1. Co wyrabiamy z ciała wieloryba?
- …
- …
- …
2. Co wiemy o wielorybach – referaty uczniów.
3. Czy możemy zapobiec zagładzie wielorybów?
XLI
Temat: Europejscy żeglarze, czyli jak zdobywano kolonie?
1. Przypomnij odkrycia geograficzne w XV i XVI w. – lekcja XXIX
2. Dlaczego poszukiwano innych lądów?
3. Kolonia to posiadłość jakiegoś państwa, często zdobyta i wyzyskiwana.
4. Największe państwa kolonialne to: Hiszpania, Portugalia, Wielka Brytania, Francja, Holandia, Belgia, później Włochy i Niemcy.
Zadanie domowe – pisemnie
Dopisz do każdego z państw kolonialnych jedną jego kolonię.
XLII
Temat: Gdańsk polskim oknem na świat.
s. 105 – 106
Kiedy uzyskaliśmy dostęp do morza?
Uzyskaliśmy dostęp do morza
w 1466 r. w II poł. XV w.
1. Gdańsk był najwspanialszym miastem Rzeczpospolitej.
2. Miasto bogaciło się dzięki pośrednictwu handlowemu
i rzemiosłu.
3. Z dalekich krajów przywożono:
- beczki wina,
- owoce cytrusowe,
- przyprawy korzenne,
- cukier trzcinowy,
- jedwab,
- różne rodzaje sukna.
4. Z Rzeczpospolitej przywożono:
- zboże,
- drewno,
- wosk,
- skóry,
- przędzę wełnianą i lnianą,
- smołę.
5. Rzemieślnicy gdańscy obrabiali bursztyn, wyrabiali meble “gdańskie”.
6. Z bursztynu wyrabiano:
- “Gdańscy rzemieślnicy wyrabiali z bursztynu ...”
7. W Gdańsku pracował znany astronom Jan Heweliusz:
- mapa Księżyca,
- badał plamy na Słońcu,
- badał powstawanie komet.
XLIII
Temat: Liberum veto, czyli jak zrywano sejmy w Polsce?
s. 107 – 109
1. Szlachcic mieszkał w dworku na wsi i cenił sobie życie wiejskie.
Jak wyglądał dwór szlachecki? (podręcznik)
2. Zajęcia szlachcica:
- doglądał gospodarstwa,
- podróżował do Gdańska, Warszawy, na Sejm, sejmik, do sądu,
- brał udział w wyprawach wojennych !,
- czytał,
- pisał pamiętniki, historię rodziny,
- uczty na cześć gości,
“Gość w dom – Bóg w dom”, “Gość nie w porę, gorszy od Tatarzyna”,
- tańce, gry w karty, spacery, polowania, kuligi,
3. Co jedzono i co pito w czasie uczty:
- drób i mięso w sosach korzennych,
- ciasta,
- owoce,
- piwo i wino.
Trunków często nadużywano.
“Za króla Sasa, jedz, pij i popuszczaj pasa”
4. “Złota wolność szlachecka” wyrażała się:
- wolną elekcją władców,
- zasadą jednomyślności na sejmach,
- przywilejami.
5. Czy liberum veto [wolne “nie pozwalam”] było dobre?
6. 1652 r. połowa XVII w. poseł Władysław Siciński krzyknął “veto” i zerwał sejm.
Jak oceniam postępowanie posła Sicińskiego?
7. Dlaczego magnaci bronili zasady liberum veto?
Umożliwiała ona kierowanie szlachtą i chroniła uprzywilejowaną pozycję magnatów.
Zadanie domowe
Opisz strój polskiego szlachcica
(podręcznik s. 108)
XLIV / XLV
Temat: Jak Rzeczpospolita wojowała w XVII w.?
s. 110 – 113
1. Na początku XVII w. Rzeczpospolita była mocarstwem.
2. Wiek XVII to czas wojen, które osłabiły kraj, przyniosły chaos, zniszczenia i straty terytorialne.
3. Rzeczpospolita walczyła z:
- Szwecją,
- Rosją,
- Turcją,
- wojny domowe (na Ukrainie Powstanie Chmielnickiego).
4. Potop szwedzki 1655 – 1660
- obrona Jasnej Góry,
- Stefan Czarniecki prowadził wojnę podjazdową,
- zniszczenia i utrata Prus Książęcych.
5. 12 września 1683 r. II poł XVIIw. odsiecz Wiednia – ostatnie polskie zwycięstwo. Pod Wiedniem dowodził król
Jan III Sobieski.
6. Husaria – ciężkozbrojna jazda polska.
Zadanie domowe
Opisz na podstawie podręcznika s. 113 wyposażenie i uzbrojenie husarza.
|
|
Historia
